Is het ontwerpdecreet individueel maatwerk een stap richting meer inclusief werk?

Op vrijdag 2 juli 2021 is het voorontwerp decreet individueel maatwerk nu met de nieuwe naam decreet maatwerk bij individuele inschakeling goedgekeurd. Het nieuwe decreet heeft als doel meer personen met een arbeidshandicap betaald tewerk te stellen op de arbeidsmarkt.

We formuleren hieronder onze eerste bevindingen die gebaseerd zijn op onze standpuntnota individueel maatwerk.

VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap

Het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap art. 27 wordt in het decreet vernoemd maar toch is het decreet ook voor de niet reguliere arbeidsmarkt: als niet-doelgroepwerknemer in collectief maatwerk en sociale economie.

Dit geeft aan dat de regering nog altijd investeert in een gesegregeerd circuit voor personen met een handicap. Dit is in strijd met het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap.

Het ontwerpdecreet is niet geschreven vanuit een werknemersperspectief

Het ontwerpdecreet is geschreven vanuit de visie van een werkgever: Wat heeft een werkgever nodig? Alsook is het geënt op de blauwdruk van collectief maatwerk. GRIP mist hier toch wel het werknemersperspectief: Wat heeft een werknemer nodig?

Ondersteuningsplan

Gelukkig zal er een ondersteuningsplan opgesteld dienen te worden. GRIP vraagt echter dat dit een document wordt waar het proces van de ondersteuning zal in opgenomen worden via het formuleren van noden, doelen en antwoorden op de noden.

Begeleidingspremie

Om reguliere werkgevers te stimuleren een persoon met een handicap te werk te stellen kunnen werkgevers een beroep doen op twee vormen van financiële ondersteuning: een loonpremie en een begeleidingspremie.

De loonpremie komt in de plaats van Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP). De begeleidingspremie is iets nieuws en zal kunnen worden ingezet voor begeleiding op de werkvloer.

GRIP is blij met deze nieuwe premie.

Alle subsidies worden echter uitbetaald aan de werkgevers waardoor het niet makkelijk zal zijn om als werknemer door te drukken welke ondersteuning je nodig hebt. GRIP zou veel liever de begeleidingspremie uitbetaald zien aan de werknemer met een handicap. Op deze manier zou je de persoon met een handicap meer regie geven.

Persoonlijke assistentie

Persoonlijke assistentie is niet opgenomen in het ontwerpdecreet en valt ook niet onder begeleidingspremie. Dit is volgens GRIP een hefboom naar meer inclusief werk. Het is namelijk noodzakelijk voor verschillende personen met een handicap om te kunnen participeren op de reguliere arbeidsmarkt. Je vraagt toch niet aan uw collega om je te ondersteunen bij je toiletbezoek.

Zelfstandigen

Zelfstandigen met een handicap kunnen beroep doen op een ondersteuningspremie (= loonpremie) maar dienen een minimuminkomen te hebben. Dit is een grote drempel. Op een begeleidingspremie kunnen ze geen beroep doen. Volgens GRIP is dit niet eerlijk.

Redelijke aanpassingen

Redelijke aanpassingen zijn passende maatregelen die in een concrete situatie en naargelang de noden van de persoon worden getroffen. Ze stellen personen met een handicap in staat om hun drempels op de werkvloer weg te nemen en zo op een gelijkwaardige manier deel te nemen op de reguliere arbeidsmarkt. GRIP vindt het een gemiste kans dat dit er in gans het ontwerpdecreet niets is opgenomen over het recht op redelijke aanpassingen. Redelijke aanpassingen zijn volgens GRIP een hefboom naar meer inclusieve tewerkstelling.

Conclusie

Het decreet maatwerk bij individuele inschakeling is een stap om betaald werk op de reguliere arbeidsmarkt haalbaarder te maken.

Er staan positieve zaken in het ontwerpdecreet zoals de nieuwe begeleidingspremie en het ondersteuningsplan. Dat het ook van toepassing is binnen sociale economie en collectief maatwerk vinden we dan geen goede zaak. Ook zijn er nog wel wat onduidelijkheden in het ontwerpdecreet zoals: Wat met studenten met een handicap die werken? Of stagiairs? Zal het decreet budgetneutraal kunnen ingevoerd worden zoals geopperd?

GRIP kijkt alvast uit naar de uitvoeringsbesluiten waar het decreet meer zal uitgewerkt zijn.