Standpuntnota Individueel Maatwerk: Ondersteuning en begeleiding bij inclusief werk
Vlaanderen staat nog niet ver op het vlak van inclusie op de werkvloer. De cijfers spreken boekdelen.
VN- Comité
Terecht stelde het VN-Comité voor de Rechten van Personen met een Handicap zich bij een eerste beoordeling in 2014 kritisch op: “Het Comité stelt met bezorgdheid vast dat slechts weinig personen met een handicap op de reguliere arbeidsmarkt terecht komen.” Zes jaar later is er nog niet veel veranderd. Het ontbreekt aan doortastende maatregelen.
Decreet collectief maatwerk
Op 1 januari 2019 trad het decreet collectief maatwerk in werking. Sociale en beschutte werkplaatsen gingen op in één werkvorm: de maatwerkbedrijven. Maar maatwerkbedrijven zijn een parallel circuit en dragen weinig bij tot echte inclusie op de werkvloer.
Een stapje verder: individueel maatwerk
Nu wil men een stap verder zetten. Vlaams minister voor Werk en Sociale Economie Hilde Crevits wil inzetten op inclusie op de werkvloer. In haar beleidsnota stelt ze voorop dat doelgroepmedewerkers beter ondersteund moeten worden bij tewerkstelling in reguliere bedrijven. Alle bedrijven krijgen de mogelijkheid om doelgroepmedewerkers met een rendementsverlies en/of begeleidingsnood tewerk te stellen in een reguliere arbeidscontext. De mogelijkheid wordt onderzocht om de Vlaamse ondersteuningspremie (VOP) uit te breiden tot een VOP plus , waarin niet alleen loonkostondersteuning voorzien wordt maar ook begeleiding voor wie instroomt of doorstroomt vanuit de sociale economie. Er wordt werk gemaakt van een terugvalpositie.
Het voornemen is om tegen midden 2021 een decreet individueel maatwerk uit te werken, dat dan vanaf 1 januari 2023 in voege kan treden. In de conceptnota individueel maatwerk wordt dit verkend.
Wat vindt GRIP?
Volgens GRIP dient het decreet individueel maatwerk de nodige hefbomen te installeren om een serieuze stap vooruit te zetten op het vlak van het recht op inclusief werk. Dit is enkel mogelijk wanneer er stevige maatregelen worden voorzien die zorgen voor de nodige begeleiding en ondersteuning. Deze maatregelen moeten zowel werkgevers steunen om hun werkplekken inclusief te maken, als werknemers met een arbeidshandicap steunen om op een duurzame manier binnen de reguliere economie te kunnen werken. Beginvoorwaarde daarbij is een doorgedreven inclusieve visie op tewerkstelling van personen met een handicap, in overeenstemming met het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap.
Wat verwacht GRIP?
Op dit moment zitten we nog in een fase van beleidsvoorbereidend werk. We kijken uit naar het voorstel van decreet van de Vlaamse Regering.
GRIP heeft de volgende verwachtingen bij het individueel maatwerk:
- Een stevig kader voor inclusief werk;
- Elke persoon met een handicap kan er beroep op doen;
- Het toepassingsgebied is enkel de reguliere arbeidsmarkt;
- Los van begeleidingskader;
- Zelfregie is verankerd, met persoonsvolgend budget;
- Keuze van inzetbaarheid;
- Voldoende en gepaste ondersteuning is cruciaal, indien nodig ook persoonlijke assistentie;
- Zonder een gepaste toeleiding geen inclusief werk;
- Uitkeringen dienen flexibeler ingezet te kunnen worden om werken te stimuleren;
- Brede verspreiding van Decreet Individueel Maatwerk.